GIỚI THIỆU
Là một trong hai biểu tượng của tỉnh Quảng Ngãi bên cạnh cặp núi Thiên Ấn,sông Trà Khúc bắt nguồn từ núi Đắc Tơ Rôn với đỉnh cao 2.350 m do hợp nước của 4 con sông lớn là sông Rhe,sông Xà Lò (Selo),sông Rinh (Drinh),sông Tang (Ong).Từ ngã tư Ly Lang ấy,sông chảy theo hướng đông qua ranh giới các huyện Sơn Hà,Sơn Tịnh,Tư Nghĩa, thành phố Quảng Ngãi và đổ ra cửa Đại Cổ Lũy.Dài khoảng 135km,sông có 2/3 chiều dài chảy qua vùng núi và rừng rậm ở độ cao 200_1000m.Phần còn lại sông chảy qua vùng đồng bằng.Có độ dốc lớn,Trà Khúc là con sông có lượng nước dồi dào nhất tỉnh.Do đó, đầu nguồn sông Nhà nước đã được xây dựng công trình thủy lợi Thạch Nham để phục vụ canh tác.Cũng bởi vậy, khi sông chảy về hạ lưu tức khu vực thành phố Quảng Ngãi thì nguồn nước đã bớt ồn ào hơn.
 |
| Sông Trà Khúc đoạn qua TP.Quảng Ngãi |
TÊN GỌI
- Tên “Trà Khúc” có nguồn gốc từ tiếng Phạn (chữ Trà). Trước đây,sông có nhiều guồng nước lớn để tưới tiêu. Khung cảnh lãng mạn của các guồng nước bên dòng sông đã nổi tiếng đến mức đi cả vào trong thi ca.Sau khi ngừng hoạt động vào năm 1993,dự án khôi phục guồng đã được lên kế hoạch.
- Tên "Trà Khúc" mang giọng Chiêm vì "Trà" có gốc từ jayatrong tiếng Phạn và là một trong bốn họ chính thống của các vua Chiêm:On,Ma,Trà,Chế.
CẢNH QUAN
Khi bình minh bắt đầu xuất hiện, hình ảnh nhẹ nhàng nơi đây lại cuốn hút du khách. Như một lực hấp dẫn không thể rời mắt với dòng chảy dài của Sông Trà, đầu nguồn Sông trà với vẻ đẹp tự nhiên, ruộng đồng, đồi núi và dòng sông tạo nên một bức tranh hữu tình và thơ mộng. Nơi đây những bạn trẻ thơ nô đùa, tắm mát dưới dòng sông trong lành mỗi buổi chiều hè.
Bên dòng sông Trà Khúc thành phố Quảng Ngãi như nằm lặng lẽ để hòa nhịp cùng dòng chảy của sông, một thành phố yên bình khi được nhìn từ trên cao xuống với vẻ đẹp mộc mạc thành phố càng đẹp hơn.
Đầu nguồn con sông Trà Khúc là hình ảnh của đập thủy lợi mộc mạc, con nước mênh mông và cuốn hút.
Buổi chiều trên dòng sông Trà Khúc khi hoàng hôn buông xuống, thỉnh thoảng như có chiếc thuyền điểm tô cho khung cảnh nơi đây cuốn hút hơn nữa trong buổi hoàng hôn để thả hồn mình xuống dòng sông sau một ngày học tập và làm việc mệt mỏi.
 |
| Sông Trà Khúc vẻ đẹp đất Quảng |
Khi màn đêm buông xuống, Thành phố lại thêm yên tĩnh, sông Trà Khúc lặng lẽ và yên bình, trở lại cái vốn có của nó, chỉ còn xuất hiện từ những ngôi nhà ánh sáng xa xăm.
Sông Trà Khúc có vẻ đẹp rất thơ mộng và hữu tình.Nhìn dòng sông lững lờ trôi qua những làng mạc,cánh đồng, nhà thơ Cao Bá Quát đã ngay lập tức cảm tác ra bài thơ “Trăng sông Trà” nổi tiếng.Sông Trà Khúc đẹp nhất là vào lúc hoàng hôn.Trong ánh chiều muộn đỏ rực cả khúc sông pha lẫn màu vàng nhạt,những áng mây trời lững lờ trôi và tiếng chim kêu đâu đó vẳng lại,quý vị sẽ buộc phải bồi hồi trong cái tĩnh lặng,thanh khiết và thoát tục của dòng sông.
DÒNG CHẢY
Được hợp lưu từ nhiều hướng khác nhau nên sông Trà Khúc có dạng hình cành cây với 9 phụ lưu cấp I, 5 phụ lưu cấp II, 6 phụ lưu cấp III và 2 phụ lưu cấp IV.Diện tích lưu vực sông khoảng 3.240km²,bao gồm phần đất của các huyện Sơn Hà,Tư Nghĩa,một phần huyện Ba Tơ,Minh Long,Sơn Tịnh và Trà Bồng,Tây Trà và một phần nguồn nhỏ thuộc địa phận tỉnh Kon Tum.
Bề mặt lưu vực sông có khoảng nửa diện tích kể từ nguồn là rừng già, còn lại là rừng thưa kiểu cao nguyên và cây bụi rậm.Đất canh tác và đồng bằng trồng lúa chiếm diện tích khá lớn ở khu vực hạ lưu.
THAM QUAN
- Sau khi ngắm sông Trà Khúc,quý vị có thể theo quốc lộ 24B,xuôi về hướng đông chừng 1km là đến núi Thiên Ấn. Đệ nhất thắng cảnh Quảng Ngãi có hình thang cân vuông vức lại nằm bên bờ sông nên được gọi là Thiên Ấn niêm hà (tức ấn trời đóng trên sông).Đỉnh núi tương đối bằng phẳng,có chùa,giếng nước sâu và những ngôi tháp cổ rêu phong là cảnh tượng trầm mặc,cổ kính khó tả.
- Tiếp tục dọc theo sông,quý vị có thể đến được đền "Bình Tây đại nguyên soái" Trương Định, khu chứng tích Sơn Mỹ (nơi xảy ra vụ thảm sát 504 thường dân),biển Mỹ Khê... “Có dòng sông nào không bắt nguồn từ con suối.Có bài hát nào không bắt nguồn từ lời ru của mẹ và mỗi con người ai không có một quê hương.”Sông Trà Khúc là niềm tự hào và kiêu hãnh của người dân Quảng Ngãi.
Theo Đna Thích
